Ermeni zulmünün doğal belgesi

1914 - 1915 yılları arasında Ermeni zulmünden kaçan Türkler’in sığınak olarak kullandığı Elmalı Mağarası’na 5 bin kişi rahatlıkla sığabiliyor. İspir ilçesine 17 kilometre uzaklıkta bulunan mağaranın yüksekliği 2.5, genişliği ise 2 metre. Mağaranın tavan yüksekliği bazı yerlerde 20 metreye kadar çıkıyor. İçerisinde çeşitli yönlere ayrılan galeriler bulunan mağaranın boyları 30 m’den 100 m’ye kadar uzanıyor. Tavanlarından sızan suların, sarkıt ve dikitlerle dolmasına neden olduğu Elmalı Mağarası'nın astım hastalığına iyi geldiği belirtiliyor.
Erzurum’da yer alan bir diğer turistik mağara ise Olur ilçesinde bulunan Yıldızkaya Köyü Mağarası gösteriliyor. Dışarıdan genişliği 7,25 metre olduğu mağaranın yüksekliği ise dışarıdan 2,75 metre, içten ise 1,70 metre. Mağara iki kanal, bir hazine ve odalardan oluşuyor. Mağaranın iç haznesi 150x100 m. boyutlarında olup buradan odalara geçiliyor. Odalar sarkıt ve dikitler tarafından ayrılmış bölümlerden oluşuyor. Bu haznenin yüksekliği 75 - 100 metre asasında değişiyor.